ไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และไม่ฉลาดในอารมณ์ในสมาธิ 1
บางคนฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และฉลาดในอารมณ์ในสมาธิ 1
ใน 4 จำพวกนั้น ผู้ได้ฌานที่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิและฉลาด
ในอารมณ์ในสมาธิ นับว่าเป็นผู้เลิศ ประเสริฐที่สุด เป็นประธาน
สูงสุด และดีกว่าผู้ได้ฌานทั้ง 4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือนนมสดเกิด
จากแม่โค นมส้มเกิดจากนมสด ฯลฯ.
จบ อารัมมณสูตรที่ 5

อรรถกถาอารัมมณสูตรที่ 5

บทว่า น สมาธิสฺมึ อารมฺมณกุสโล ความว่า ไม่ฉลาดใน
อารมณ์คือกสิณ
จบ อรรถกถาอารัมมณสูตรที่ 5

6. โคจรสูตร

[591] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ผู้ได้ฌาน 4 จำพวกนี้
4 จำพวกเป็นไฉน ? คือ ผู้ได้ฌานบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ฉลาดในการ
ตั้งจิตมั่นในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในโคจรในสมาธิ 1 บางคนฉลาดใน
โคจรในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ 1 บางคนไม่ฉลาด
ในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และไม่ฉลาดในโคจรในสมาธิ 1 บางคน
ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และฉลาดในโคจรในสมาธิ 1 ใน 4
จำพวกนั้น ผู้ที่ได้ฌานฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และฉลาดในโคจร
ในสมาธิ นับว่าเป็นผู้เลศประเสริฐที่สุด เป็นประธาน สูงสุด และดีกว่า

ผู้ได้ฌานทั้ง 4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือนนมสดเกิดจากแม่โค นมส้ม
เกิดจากนมสด ฯลฯ.
จบ โคจรสูตรที่ 6

อรรถกถาโคจรสูตรที่ 6

บทว่า น สมาธิสฺมึ โคจรกุสโล ความว่า ไม่ฉลาดในอารมณ์
ของกรรมฐาน และในที่โคจรเพื่อภิกษาจาร.
จบ อรรถกถาโคจรสูตรที่ 6

7. อภินีหารสูตร

[592] กรุงสาวัตถี. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ผู้ได้ฌาน 4 จำพวกนี้
4 จำพวกเป็นไฉน ? คือ ผู้ได้ฌานบางคนในโลกนี้เป็นผู้ฉลาดในการ
ตั้งจิตมั่นในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ 1 บางคน
ฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ แต่ไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นใน
สมาธิ 1 บางคนไม่ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และไม่ฉลาดใน
การบริหารจิตไปในสมาธิ 1 บางคนฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ
และฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ 1 ใน 4 จำพวกนั้น ผู้ได้ฌานที่
ฉลาดในการตั้งจิตมั่นในสมาธิ และฉลาดในการบริหารจิตไปในสมาธิ
นับว่าเป็นผู้เลิศ ประเสริฐที่สุด เป็นประธาน สูงสุด และดีกว่าผู้ได้ฌาน
4 จำพวกนั้น เปรียบเหมือนนมสดเกิดจากแม่โค นมส้มเกิดจากนมสด
ฯลฯ.
จบ อภินีหารสูตรที่ 7